από spisia » Πέμ Απρ 01, 2010 8:44 pm
"ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ (Του Γιάννη Υφαντή, ποιητή)
«Ούτε καν αυτόν τον Καλιγούλα δεν θα τολμούσα να κατηγορήσω», λέει ο Μπόρχες. Το λέει τάχα για να κάνει επίδειξη; Αβασάνιστα; Άσοφα;
Ο Ηράκλειτος όσο περισσότερο συνειδητοποιούσε αυτό τον αλληλοσπαραγμό μέσα στον κόσμο, τόσο και περισσότερο μελαγχολικός γινόταν. Έκλαιγε. Γιατί δεν άντεχε την καταστροφή των μορφών. Ο Δημόκριτος από την άλλη γελούσε. Επειδή γι’ αυτόν δεν υπήρχαν μορφές, παρά μόνο άτομα, άτομα πυκνότερα εδώ και αραιότερα εκεί.
Όταν η «βία» είναι το θηλυκό του «βίος», θα μπορούσε να υπάρξει πράγματι, επιστημονικά, με απόλυτη ευθύνη του τι λέμε, θα μπορούσε να υπάρξει βίος χωρίς βία; Κάθε στιγμή του βίου μας στηρίζεται στον φόνο υπάρξεων όλης της ζωικής κλίμακας, από μικρόβια μέχρι μακρόβια. Υπάρχει μη βία κάπου στον βίο μας; Πού; Πότε; Πώς;
«Δεν θα σκότωνα ποτέ, μα ποτέ» λέει κάποιος «καλός» άνθρωπος. Και ρωτάς: «Αν δεις έναν μανιακό να πυροβολεί παιδιά στο προαύλιο ενός σχολείου και κρατείς όπλο, τι θα κάνεις; Θα καλέσεις την αστυνομία; Μέχρι να έρθει αυτή, δεν θα γλυτώσει κανένα παιδί. Μη τολμώντας να υπερβείς την «καλοσύνη» σου, έγινες κιόλας συνεργάτης του μανιακού φονιά».
Σίγουρα η κυρία είναι εναντίον της βίας, φανατικά εναντίον. Και βιάζεται να πάει σπίτι της να φάει αρνάκι, με τη βία ριγμένο κάτω, ένα ζώο που χτυπιόταν και τιναζόταν ανυπεράσπιστο, γνωρίζοντας την έσχατη μοναξιά, την έσχατη οδύνη, τη φρίκη του πόνου και του πνιγμού καθώς του έκοβαν το λαιμό. Για να το γδάρουν έπειτα, να το κομματιάσουν. Και να φτάσει στο πιάτο της κυρίας. Είναι όντως η κυρία εναντίον της βίας;
«Σκοτώνουν τα ζώα και τα τρώνε» έλεγε ο Εμπεδοκλής, «δεν ξέρουν ότι σκοτώνουν και τρώνε τα παιδιά τους». Αλλά κι ο Ηράκλειτος ήταν φυτοφάγος, όπως και οι περισσότεροι των αρχαίων σοφών. Αν γνώριζαν όντως οι Νεοέλληνες τον τρόπο ζωής των αρχαίων σοφών, τις σκέψεις τους, θα τους μισούσαν, γιατί θα τους θεωρούσαν εχθρούς της φοβερής ασυμμάζευτης κοιλάρας τους.
Δεν κρατούν όπλα, κι ούτε εκτέλεσαν ποτέ κανέναν. Όμως από τα δηλητήρια που βγάζουν τα εργοστάσιά τους, οι βιομηχανίες τους, πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι. Το κράτος στηρίζει την εξουσία του σε μεγάλο βαθμό, χρηματοδοτούμενο απ’ αυτούς. Έτσι το κράτος αποκλείεται να τα βάλει με τους ευεργέτες του. Οι άνθρωποι πεθαίνουν, πεθαίνουν κατά δεκάδες κι εκατοντάδες. Θα ήμουν τρομοκράτης αν εκτελούσα τέτοιους φονιάδες;
Ζούμε μέσα σε μια ψευδαίσθηση. Ο Ήλιος μας φαίνεται μεγαλύτερος και λαμπρότερος από τον γίγαντα Μπεντελγκέζε που ξεπερνά σε μέγεθος και λαμπρότητα τον Ήλιο χιλιάδες φορές. Κι ακόμα, έξω από τα κοντινά ουράνια σώματα, βλέπουμε ως σημερινό, έναν πανάρχαιο ουρανό. Μάλιστα κάποια από τ’ άστρα του αυτά έχουν ήδη, από χιλιάδες χρόνια διαλυθεί. Ο άνθρωπος ζει μέσα στην πλάνη. Διαβαθμίζει τη βία ανάλογα με το μέγεθος και την απόσταση. Αλλά και τα δυο τούτα είναι απατηλά. Νοιώθει φρίκη όταν το δυστύχημα συμβεί στη γειτονιά του. Ακούει σαν απλή είδηση, αδιάφορος, το ανάλογο δυστύχημα που έγινε στην Ινδία. Μόνο μέσα στην πλάνη του μπορεί να επιβιώσει ο άνθρωπος.
Μιλούν για δικαιοσύνη. Μα δικαιοσύνη δεν είναι να τιμωρείς αυτούς που χρησιμοποιούν βία. Δικαιοσύνη είναι να τιμωρείς εκείνους που αδικώντας κατά συρροήν, αναγκάζουν τους αδικούμενους να χρησιμοποιούν βία.
Ο κύριος σκοτώνει τη χελώνα που μπήκε στον κήπο του. Όμως η χελώνα δεν ξέρει τίποτε από ιδιοκτησίες. Δεν έκανε ποτέ συμβόλαιο με τον κύριο, που μ’ αυτό, να του παραχωρεί την έκταση του κήπου ως αποκλειστικά δική του. Η άθλια ανθρώπινη ύπαρξη «μπάζει από παντού».
Τι θα μπορούσα να πω για τη βία; Αφού αυτή είναι ανεξάντλητη όσο κι ο βίος. Πείρατα βίου και βίας ουκ αν εξεύροιο, ούτω βαθύν λόγον έχουν.